انواع میلگرد و وزن آنها[+معرفی تولیدکنندگان برتر]

اصولا برای تقویت بتن و سازه و به منظور تحمل نیروهای کششی از میله های فولادی به نام میلگرد استفاده می شود. بتن قابلیت تحمل نیروهای فشاری را دارد، اما گاهی نیروهای کششی می توانند باعث شکستگی آن شوند.

آرماتور یا همان میلگرد، فولادی است که به عنوان یک عامل تقویت کننده عمل کرده و مقاومت کششی بتن را بالا می برد. بیشترین کاربرد میلگرد در صنعت راه و ساختمان به منظور جبران مقاومت کششی بتن است، اما از آن در شبکه بندی ها، نگهدارنده ها و تقویت کننده ها نیز استفاده می شود.

میلگردها در اندازه های استاندارد تولید می شوند و به شکل های مختلف در اعضای بتنی مسلح مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله به بررسی انواع میلگرد و ویژگی های آن می پردازیم؛ پس با ما همراه باشید.

انواع استاندارد میلگرد در ایران

استانداردهای تولید آرماتور در کشورهای مختلف متفاوت است. در هر استاندارد، طبقه بندی مشخصی برای خواص مکانیکی میلگرد وجود دارد. میلگرد‌ تولیدی در ایران مطابق استاندارد روسی می باشد و با توجه به آن به سه گروه زیر تقسیم بندی می شود.

میلگرد نرم بدون آج A1

میلگردA1 به عنوان آرماتور نرم معروف است و معمولا به دو شکل صاف و بدون آج تولید می شود. این میلگرد با تنش جاری 2300 کیلوگرم و گسیختگی 3800 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی 25 درصد نوعی میلگر‌د داکتیل است که برای انجام عملیات جوشکاری و تغییر شکل مناسب می باشد.

میلگرد‌ نیمه سخت با آج ساده A2

میلگردA2 تحت عنوان میلگرد نیمه خشک و نیمه نرم شناخته‌شده و به دو شکل آج دار و آج فنری شکل تولید می شود. این نوع میلگر‌د با تنش جاری 3000 کیلوگرم و گسیختگی 5000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی 19 درصد برای خاموت زنی مناسب می باشد.

میلگرد سخت با آج پیچیده A3

میلگردA3 نوعی میلگر‌د خشک محسوب می شود که با تنش جاری 4000 کیلوگرم و گسیختگی 6000 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی 14 درصد برای انجام عملیات ساختمانی کاربرد دارد. انجام عملیات جوشکاری بر روی این آرماتور توصیه نمی شود.

میلگرد خیلی سخت A4

این نوع میلگرد‌ جزو محصولات بسیار سخت محسوب می شود و از لحاظ رده مقاومتی در آئین نامه از این میلگردها با عنوان میلگرد رده S500 نامبرده می شود. شکل آج ها در این نوع آرماتور به صورت آج مرکب نسبت به محور طولی می باشد و به همین دلیل با سایر رده ها تفاوت دارد.

اگر در ساختمان سازی از این نوع میلگر‌‌د استفاده شود، نسبت به وزن مصرفی حدود یک تا دو کیلوگرم در هر متر مربع وزن میلگر‌د سبک سازی می شود. قیمت میلگردA4 به نسبت نوع های 2 و 3 بیشتر است و میزان آن به سایز آرماتور بستگی دارد.

انواع میلگرد

میلگردها در شکل، جنس، طول و اندازه های مختلفی وجود دارند ولی تعدادی از آن ها نسبت به بقیه رایج تر هستند که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.

در تولید آرماتور ترمکس، برای دستیابی به مقاومت استاندارد، میلگرد تولیدی که دارای دمای بالایی است را از داخل لوله های آب عبور می دهند که به صورت ناگهانی خنک می شود.

در این حالت سطح میلگرد تا عمق مشخصی دارای مقاومت بالاتر از 400 می شود، اما مغز آرماتور دارای مقاومت پایین تری در حدود ۳۴۰ می باشد.

میلگر‌د اروپایی

این نوع آرماتور به خاطر قیمت و جنس آن معروف است. میلگرد اروپایی قیمت پایینی دارد، از منگنز تولید می شود و کم‌ترین مقاومت در برابر خم‌شدن در آن وجود دارد.

به همین دلیل استفاده از این نوع آرماتور در مناطق زلزله‌ خیز و یا ساختمان‌ هایی که لازم است ساختاری ضد زلزله داشته باشند، به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود.

میلگرد آلیاژسازی

در این روش، فولاد موردنیاز برای تولید میلگر‌د، از طریق اضافه‌کردن فرو آلیاژها تولید می شود و شمش تولیدی در فرآیند نورد به شکل موردنظر در می آید. سپس در فضای آزاد و به مرور زمان خنک می شود.

آرماتور تولید شده در تمام سطوح، دارای خواص مکانیکی و شیمیائی یکسان است که در مواقع زلزله و فشار، مقاومت یکنواخت و بهتری را از خود نشان می دهد.

قیمت تمام‌شده میلگردهای آلیاژسازی به دلیل فرایند تولید و مواد اولیه مورد استفاده در آن، از آرماتورهای ترمکس بیشتر می باشد.

میلگرد فولاد کربن

میلگرد‌ سیاه از جمله آرماتورهای پر استفاده می باشد. این میلگر‌د دارای استحکام کششی خوبی است، اما یکی از عیب های آن، زنگ زدن می باشد. میلگر‌د سیاه بعد از زنگ‌زدن موجب ترک‌خوردن بتن اطرافش می شود و می شکند.

میلگردFRP

میلگردFRP از جمله محصولات کامپوزیتی می باشد که امروزه به جای میلگردهای فولادی استفاده می شود و از خوردگی میلگرد در محیط های بازی و اسیدی جلوگیری می کند.

این نوع آرماتور به دلیل مقاومت بالایی که در برابر سولفات ها و کلریدها و هم چنین زنگ زدگی دارد، امروزه به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد.

میلگرد‌ با روکش اپوکسی

این آرماتور در واقع آرماتور سیاه با روکش اپوکسی است. استحکام این آرماتور با میلگرد سیاه یکسان است، ولی به دلیل استفاده از روکش اپوکسی، 70 تا 1700 برابر نسبت به زنگ زدگی مقاوم تر است.

میلگرد‌ گالوانیزه

میزان مقاومت در برابر زنگ زدگی در میلگردهای گالوانیزه کمتر از روکش اپوکسی می باشد ولی میلگردهای گالوانیزه در برابر آسیب پذیری بسیار مقاوم ترند، از این رو نسبت به آرماتور روکش اپوکسی دارای ارزش بیشتری می باشند. قیمت این آرماتور تقریبا ۴۰ درصد از روکش اپوکسی گران تر می باشد.

میلگرد فایبرگلاس

فایبرگلاس گزینه ای عالی برای تقویت بتن می باشد، زیرا در برابر زنگ زدگی مقاوم است ولی از آن جایی که فایبرگلاس شبیه به فیبرکربن است، نمی توان آن را هنگام استفاده خم کرد.

قیمت میلگر‌د فایبرگلاس حدود ۱۰ برابر گران تر از اپوکسی است ولی از آن جایی که بسیار سبک است، قیمت آن در برابر مقدار مشابه اپوکسی تقریبا ۲ برابر می باشد.

گران ترین گزینه برای تقویت بتن، میلگر‌د فولاد استنلس است که قیمت آن حدود ۸ برابر آرماتور اپوکسی است. فولاد استنلس 1500 بار بیشتر نسبت به آرماتور سیاه در برابر زنگ زدگی مقاوم است.

از فولاد استنلس تنها در شرایط خیلی خاص استفاده می شود، زیرا قیمت بالایی دارد؛ ولی از نظر کیفیت، بهترین نوع آرماتور می باشد.

کاربرد انواع آرماتور در ساختمان سازی

در ساختمان سازی معمولا از میلگردهای A3، A2 و A4 استفاده می شود. درمواردی مانند تیر و ستون و دیوار برشی که نیاز به شکل پذیری میلگرد می باشد، باید از میلگردA2 استفاده نمود.

در فونداسیون می توان از هر دو نوع A2 و A3 استفاده کرد. با این تفاوت که از آرماتورهای طولی A3 و آرماتورهای عرضی A2 باید استفاده کرد.

در محل هایی که باید مقاومت آن را در برابر زلزله بالا برد، مانند تیر، ستون، دیوار برشی، تیرچه و دال، نباید از میلگردهای A3 استفاده نمود؛ زیرا این نوع میلگردها ترد اند و قابلیت انعطاف پذیری و شکل پذیری ندارند.

از میلگردهای نوع چهار نیز بهتر است در ساختمان سازی استفاده نشود. کاربرد اصلی این میلگردها در کارهای سنگین می باشد.

کاربرد آرماتور در بتن

• میلگرد ادکا برای تحمل نیروهای برشی و لنگرهای منفی در تکیه گاه های تیر
• آرماتور راستا برای افزایش مقاومت کششی بتن
• میلگرد‌ خاموت برای جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی در اثر کمانش و تحمل نیروهای برشی و همچنین جلوگیری از گسترش ترک ها
• میلگر‌د خرک برای قرار دادن دو شبکه متوالی افقی با فواصل معین در داخل قالب
• آرماتور رکابی برای در امتداد نگه‌داشتن میلگردهای طولی یا عمودی در بتن ریزی دیوارها و دال ها
• میلگرد سنجاقک برای تقویت مقاومت برشی خاموت ها و اتصال کامل بین میلگردهای طولی و خاموت

وزن میلگرد

با استفاده از فرمول بالا می توان وزن آرماتور با قطر و طول های مختلف را محاسبه کرد. البته این روش محاسبه قدیمی است و روش معمولی و سریع محاسبه وزن میلگردآجدار یا ساده را می توان به راحتی با توان ۲ قطر آرماتور تقسیم بر ۱۶۲ به دست آورد. وزن هر شاخه میلگرد12 متری باتوجه به استانداردهای جهانی را در جدول زیر محاسبه کردیم.

سایز میلگرد(mm)	وزن شاخه 12 متری میلگرد(Kg)
8	5
10	8
12	11
14	15
16	19
18	24
20	30
22	36
25	47
28	58
32	76
36	96

نحوه نگهداری از میلگرد

• در بتن آرماتور فولادی، برای بستن میلگرد‎ها به یکدیگر از سیم آرماتور‌بندی استفاده می‌شود.
• آرماتور در صورت نگهداری در مکان نامناسب، اکسید می شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، باید میلگردها را در یک مکان عاری از نم و سرپوشیده نگهداری کرد.
• در صورتی که میلگردهای شما دچار زنگ زدگی شدند، لازم است که قبل از استفاده از آن‌ ها سطحشان را از زنگ پاک کنید. این کار را می‌ توانید به وسیله برس‌ های سیمی و یا ابزارهای صنعتی و مکانیکی انجام دهید. در صورت زنگ‌ زدایی از سطح آرماتور، مقاومت و چسبندگی آن کاهش پیدا خواهد کرد.

مشخصات و شماره شناسایی میلگردها

اطلاعات زیر، استانداردهایی است که توسط انجمن آزمایش و مواد برای هر آرماتور تعیین می شود.

• نوع فولاد مورد استفاده در آرماتور که حرف N به معنای فولاد نو و حرف W نشانگر فولاد ریخته‌گری می باشد.
• نشانه‌ اختصاری کارخانه سازنده‌میلگرد. این نشانه اغلب به شکل حرف اول اسم کارخانه‌ سازنده است.
• شناسه‌ درجه‌ آرماتور که نشانگر استحکام تسلیم می باشد.

تولیدکنندگان برتر میلگرد در ایران

میلگرد‌ ذوب آهن اصفهان، میلگر‌د کویر کاشان، مجتمع فولاد خراسان، کارخانه فولاد میانه، میلگرد آناهیتا گیلان، مجتمع فولاد روهینا، کوثر اهواز، میلگرد نیشابور، فولاد بافق یزد، میلگرد ابرکوه یزد، میلگر‌د سیرجان، شاهین بناب، میلگرد ظفر بناب، آرماتور حسن رود، میلگر‌د آذر فولاد امین، میلگرد امیر کبیر خزر، آرماتور کرمان و میلگر‌د الیگودرز از تولید کنندگان برتر میلگرد در ایران هستند.

عوامل موثر بر قیمت میلگرد

1. قیمت مواد اولیه: قیمت میلگرد به شدت به قیمت فولاد و مواد خام دیگر وابسته است. اگر قیمت سنگ آهن یا فولاد اولیه افزایش یابد، قیمت میلگرد نیز بالا می‌ رود.
2. عرضه و تقاضا: نوسانات در عرضه و تقاضا اثر زیادی بر قیمت دارد. وقتی تقاضا برای میلگرد به خاطر پروژه‌ های عمرانی افزایش می‌ یابد، قیمت هم بالا می‌ رود و برعکس.
3. هزینه‌ های تولید: هزینه‌ های مربوط به تولید که شامل انرژی، نیروی کار و نگهداری می‌ شود، می‌ تواند به طور مستقیم بر قیمت میلگرد تأثیر بگذارد. افزایش این هزینه‌ ها معمولاً به افزایش قیمت میلگرد منجر می‌ شود.
4. ظرفیت تولید کارخانه: کارخانه‌ هایی که توانایی تولید بیشتری دارند، معمولاً می‌ توانند قیمت‌ های کمتری ارائه دهند. به این ترتیب، میزان تولید هم بر قیمت تأثیر دارد.
5. سیاست‌ های دولتی: قوانین و مقررات دولتی، از جمله تعرفه‌ ها و مالیات‌ ها، می‌ توانند به‌ طور مستقیم بر قیمت میلگرد تأثیر گذارند. برای مثال، وضع تعرفه‌ های واردات می‌ تواند قیمت‌ های داخلی را تحت‌ فشار قرار دهد.
6. نوسانات ارزی: در کشورهایی که مواد اولیه میلگرد وارداتی هستند، نوسانات قیمت ارز تأثیر زیادی بر قیمت میلگرد دارد. تغییرات در نرخ ارز معمولاً به تغییرات هزینه‌ ها و قیمت‌ ها منجر می‌ شود.
7. وضعیت اقتصادی کشور: نرخ تورم، رشد اقتصادی و دیگر شاخص‌ های اقتصادی می‌ توانند بر هزینه تولید و قیمت میلگرد تأثیر بگذارند. بالا بودن وضعیت اقتصادی معمولاً می‌ تواند باعث کنترل هزینه‌ ها شود.
8. رقابت در بازار: رقابت بین تولیدکنندگان می‌ تواند تأثیر زیادی بر قیمت میلگرد داشته باشد. اگر تولیدکنندگان برای جذب مشتری بیشتر رقابت کنند، قیمت‌ ها ممکن است کاهش یابد.

کلام آخر

ما در این مقاله به بررسی میلگر‌د، انواع و اقسام و وزن آن و همچنین معرفی تولیدکنندگان برتر این محصول پرداختیم. همانطور که گفتیم، به فولادی که برای جبران مقاومت کششی پایین بتن در سازه های بتنی به کار می رود میلگرد می گویند که به شکل سیم می باشد.

وزن میلگردها به ضخامت و اندازه و نوع مواد بکار رفته در آن بستگی دارد. همچنین قیمت این محصول روزانه است و مدام در حال تغییر می باشد. امیدواریم این نوشته به اطلاعات شما در مورد آرماتور افزوده باشد و در انتخاب محصولی باکیفیت راهنمای شما عزیزان باشد.