تهویه یکی از مواردی است که هنگام طراحی و ساخت منازل مسکونی باید مورد توجه قرار بگیرد. یکی از راه‌های برقراری تهویه مناسب در قسمت‌های مختلف ساختمان به منظور جلوگیری از تجمع بخار، رطوبت و بوی نامطبوع استفاده از هواکش است.
هواکش خانگی ابزاری است که می‌توان از آن برای خارج کردن بوی نامطبوع از محیط‌های مختلف مانند آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام استفاده کرد. در واقع هواکش‌ها می‌توانند با به گردش درآوردن هوا در محیط، تهویه مناسب را فراهم کرده و هوای بهتر ایجاد کنند.
این محصول که نوعی فن است در انواع خانگی و صنعتی و مدل‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام از این مدلها با توجه به ویژگی‌ها و قابلیت‌های خود برای شرایط خاصی مناسب هستند.
هواکش خانگی چیست؟
هواکش مانند پنکه نوعی فن است و به دستگاهی گفته می‌شود که می‌توان از آن برای ایجاد هوای مطبوع در محیط و تهویه هوا استفاده کرد. فن خاصیت خنک کنندگی ندارد، اما هوا را جابه‌جا می‌کند. هواکش‌ها معمولا از نظر کاربرد در دو نوع هواکش صنعتی و خانگی تقسیم‌بندی می‌شوند.
هواکش‌های خانگی به شکلی طراحی شده‌اند که از آن‌ها می‌توان در محیط‌های اداری و خانگی به منظور تهویه هوای محیط‌هایی مانند سرویس بهداشتی، حمام، آشپزخانه و غیره استفاده کرد. این نوع از نظر اندازه و توان کوچکتر است.
معمولا در ساخت فن‌ها از مواد اولیه پلاستیکی و با کیفیت‌های متفاوت استفاده می‌شود. مزیت استفاده از هواکش در محیط‌هایی مانند سرویس بهداشتی و حمام این است که می‌توان با تهویه مناسب هوا از رشد کپک در این محیط‌ها جلوگیری کرد.
همچنین استفاده از هواکش باعث می‌شود که از جمع شدن بخار آب و رطوبت در محیط جلوگیری شده و در نتیجه از وارد شدن آسیب به رنگ یا کاغذ دیواری موجود در محیط‌ها نیز جلوگیری شود. البته مهم‌ترین کاربرد فن، جابه‌جایی هوای نامطبوع در محیط است و جلوگیری از ماندگاری بوی بد است.
انواع هواکش خانگی
هواکش‌های خانگی در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هر کدام از آن‌ها قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد داشته و برای استفاده در محیط‌های خاصی مناسب هستند. در ادامه با انواع هواکش خانگی و کاربردها و ویژگی‌های آن‌ها آشنا می‌شویم.
هواکش خانگی پروانه‌ای
در بین انواع هواکش خانگی، هواکش‌های پروانه‌ای ساده‌ترین ساختار را دارند و معمولا از 3 تا 6 پره برخوردار هستند. در تولید و ساخت پره‌های هواکش‌های پروانه‌ای از فلز یا پلاستیک استفاده می‌شود.
برای ساخت این نوع هواکش خانگی ابتدا پره‌ها را درون یک قاب خارجی قرار داده و در نهایت آن‌ها را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به یک الکتروموتور متصل می‌کنند.
هواکش خانگی لوله محوری
در تولید این نوع از هواکش خانگی از قاب خارجی استفاده نمی‌شود. در این نوع هواکش، لوله استوانه‌ای شکل جای قاب خارجی را گرفته و پروانه‌ها و الکتروموتور هواکش در داخل این استوانه قرار می‌گیرند.
طراحی خاص و ویژه این نوع هواکش‌ها باعث شده که قدرت مکش آن‌ها نسبت به مدلها پروانه‌ای بیشتر باشد که بدون شک باعث می‌شود از قیمت بالاتری نیز برخوردار باشند.
هواکش خانگی پره محوری
این نوع هواکش خانگی از نظر ساختاری شباهت زیادی به هواکش لوله محوری دارد با این تفاوت که در طراحی و ساخت هواکش پره محوری، قبل از هواکش، یک سری پره راهنما در نظر گرفته شده که باعث می‌شود تعداد پره‌های این نوع هواکش نسبت به سایر مدلها بیشتر باشد. این هواکش‌ها از لحاظ قیمت نیز نسبت به مدل‌های دیگر گران‌تر هستند.
نکات مهم در انتخاب و خرید هواکش خانگی
زمانی که افراد برای خرید هواکش به بازار مراجعه می‌کنند با مدل‌هی مختلفی از هواکش خانگی مواجه می‌شوند که فرایند خرید و انتخاب مدل مناسب را برای آن‌ها دشوار می‌کند.
توجه به برخی نکات در زمان خرید هواکش برای منزل می‌تواند افراد را از سردرگمی نجات داده تا بتوانند بهترین انتخاب ممکن را انجام دهند. از مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید هواکش باید مورد توجه قرار بگیرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنس هواکش: هواکش‌های خانگی معمولا از دو جنس پلاستیکی و فلزی ساخته و تولید می‌شوند. هواکش‌های فلزی از نظر قدرت مکش در جایگاه بالاتری نسبت به مدل‌های پلاستیکی قرار دارند و به همین دلیل برای محیط‌های بزرگ‌تر و تولید هواکش صنعتی گزینه مناسبی هستند. این هواکش‌ها قیمت بالاتری داشته و صدای بیشتری تولید می‌کنند. در مقابل هواکش‌های پلاستیکی قیمت مناسب‌تری داشته و برای استفاده در فضاهای کوچک ایده‌آل هستند.
- قدرت مکش: مهم‌ترین نکته در زمان خرید هواکش خانگی توجه به قدرت مکش هواکش است. هر چه قدرت مکش یا ظرفیت هوادهی (ضریب CFM) یک هواکش بیشتر باشد، نشان دهنده قدرت بیشتر آن در مکش هوا است.
- حجم هوای خروجی: این پارامتر که با واحد متر مکعب نمایش داده می‌شود یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که در زمان خرید هواکش خانگی باید مورد توجه قرار بگیرد. در واقع حجم هوای خروجی یک هواکش باید با محیطی که در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد تناسب داشته باشد. در صورتی که هواکشی یا حجم هوای پایین‌تر از هوای محیط خریداری شود، برای تهویه بهتر هواکش باید ساعات طولانی‌تر روشن مانده و کار کند که این کار باعث وارد شدن آسیب و کاهش طول عمر آن می‌شود.
- صدای تولیدی: واحد Sone یا میزان صدای تولیدی توسط هواکش یکی دیگر از پارامترهایی است که در زمان خرید هواکش خانگی باید مورد توجه قرار داد. برخی از مدل‌های هواکش در هنگام کار کردن سر و صدای زیادی ایجاد می‌کنند که باعث بر هم زدن آرامش محیط می‌شوند. به همین دلیل در زمان خرید هواکش باید به میزان صدای تولیدی آن بر حسب واحد Sone دقت کرد؛ هر چه این میزان در یک هواکش کمتر باشد نشان دهنده این است که سر و صدای کمتری توسط آن تولید می‌شود.
- اندازه هواکش: یکی دیگر از مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید هواکش خانگی باید مورد توجه قرار بگیرد، اندازه هواکش است. اندازه یک هواکش باید بر اساس ابعاد و متراژ محیط مورد نظر انتخاب شود. در واقع برای یک محیط با توجه به ابعاد آن باید هواکشی را خریداری کرد که نه بیش از حد کوچک باشد که توانایی تهویه هوای محیط را نداشته باشد و نه باید بیش از حد بزرگ باشد که انرژی بیشتری برای کار کردن صرف کند. در واقع در زمان انتخاب هواکش باید اندازه‌ای را در نظر گرفت که از تناسب کافی با محیط برخوردار باشد.
تفاوت هواکش خانگی و هواکش صنعتی
مهم‌ترین تفاوت هواکش خانگی با هواکش صنعتی در ساختار و قدرت مکش آن‌ها است. هواکش‌های خانگی در مقایسه با هواکش‌های صنعتی ساختار ساده‌تر داشته و همچنین اندازه کوچکتری دارند.
هواکش‌های صنعتی به پره‌های بیشتری مجهز شده‌اند و دارای دور موتور بیشتر و همچنین میزان هوادهی بالاتری نسبت به هواکش‌های خانگی هستند. به همین دلیل هواکش‌های صنعتی معمولا در محیط‌های بزرگ مانند کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، سوله‌ها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هواکش خانگی کجا نصب می‌شود؟
هواکش‌های خانگی معمولا برای استفاده در سرویس‌های بهداشتی، حمام و در برخی موارد آشپزخانه بکار گرفته می‌شوند. این هواکش‌ها را معمولا روی پنجره یا به صورت سقفی و دیواری بر روی لوله‌ای که برای تهویه در نظر گرفته شده است، نصب می‌کنند.
